درزهای شاخکدار (مهارشده) بتن

در جایی که قرار است سطح بزرگی با بتن پوشیده شود، دال طبیعتاً به چند دهانه تقسیم می شود و دهانه های مجاور بوسیله آرماتورهای فولادی، که نصف طول آن در یک دهانه و نصف دیگر آن در دهانه مجاور قرار دارد، به یکدیگر متصل می شوند.در اجرای نوبتی پانل ها، این آرماتورهای مهاری در اولین پانل گذاشته می شوند و از یکسو ادامه می یابند و هنگامی که پانل های مرحله دوم اجرا شوند روی این آرماتورها نیز بتن ریزی می شود. در بتن ریزی های یکسره که بتن ریزی آن بمراتب نسبت به کارهای معمولی مکانیزه تر می باشد و فقط در پروژه های خیلی بزرگ مانند جاده های اصلی یا فرودگاه ها استفاده می شود، آرماتورهای مهاری بصورت اتوماتیک همزمان با اجرای بتن در آن تعبیه می شوند و درز تر یا قطع بتن بر حسب نیاز تشکیل می گردد.

آرماتورهای مهاری باید بطول 600mm و از نوع فولاد نرم (گرید 250) باشند. در درزهای انبساط، آرماتورهای مهاری به قطر 25mm و به فاصله 300mm از همدیگر قرار دارند، ولیکن در درزهای انقباض، این آرماتورها را می توان کمی کوتاهتر، بطول 400mm و قطر 20mm و همان فاصله 30mm از یکدیگر بکار برد.

بدیهی است تراز آرماتورهای مهاری می بایست نسبت به صفحه دال تنظیم شده و موازی با آن باشد تا از بوجود آمدن تنش در دال هنگامی که تغییر مکان رخ می دهد جلوگیری کند.

1- درزهای انبساط شاخکدار (مهار شده) بتن

درزهای انبساط شامل یک صفحه انعطاف پذیر و تراکم پذیر مانند فلکس سل می باشد که روی آن با یک درزگیر ضد آب پوشیده شده و مابین دو دهانه مجاور یا بین یک دال بتنی و یک شی ثابت دیگر قرار می گیرد.

برای یک درز شاخکدار انبساط مهار شده، آرماتور مهاری می بایست در نیمی از طول خود چسبندگی به بتن نداشته باشد تا امکان تغییر مکان آزاد آن میسر باشد.

در کاربریهای سنگین، مانند جاده ها، نیمه بدون چسبندگی را در داخل غلاف درپوش دار گذاشته، یا با یک غشای پلاستیکی پوشیده می شود، تا از جابجایی آزاد آرماتور مهاری اطمینان حاصل شود. به منظور حفظ آرماتور در محل خود بدون آنکه راستای آن تغییر یابد می بایست در زمانی که بتن اولیه دهانه ساخته می شود تمهیداتی اعمال شود.

صفحه انعطاف پذیر باید طوری سوراخکاری شود تا آرماتورها از آن بتوانند رد شوند و لبه های درز انبساط نیز پخ شده شود تا از خرد شدن یا شکسته شدن بتن در محل درز جلوگیری شود. پس از آنکه بتن دهانه دوم سخت شد، درز انبساط را می توان توسط یک درزگیر مناسب درزگیری کرد تا مانع نفوذ آب، نمک ها یا اشیای خرده ریز به داخل آن شود.

2- درزهای انقباض شاخکدار (مهار شده) بتن

در درزهای انقباض مهار شده نیز آرماتورهای مهاری در نیمی از طول به بتن چسبیده و در نیمه دیگر آزاد هستند. در بعضی حالات، غلاف گذاری تا دهانه اول ادام می یابد تا پس از تکمیل قالب بندی درز، آرماتور فولادی مهاری کاملاً از مجاورت با آب یا هر نوع نمک که ممکن است به درز راه یابد بدور باشد.

قالب یک فرم دهنده موقت دارد که به لبه فوقانی آن متصل می باشد و به کمک آن یک فضای خالی بوجود می آید که سرانجام با ماده درزگیری پر می شود. لبه بتن را به صورت پخ دار اجرا کنید تا مانع شکسته شدن بتن در این قسمت شود.

همین که بتن اولیه دهانه بحد کافی سخت شد و فرم دهنده درز و قالب ها برداشته شدند، بتن ریزی دهانه دوم را می توان انجام داد. اجرای درز بی فاصله (کیپ) بین دهانه های مجاور، باعث بوجود آمدن یک قفل و بست بسیار قوی بین سنگدانه ها می شود. پس از آنکه از سخت شدن بتن دهانه دوم مدتی گذشت، محل درز را می توان با یک درزگیر مناسب پر کرد.

3- درزهای کنترل شاخکدار (مهار شده) بتن

درزهای کنترل مهار شده (درزهای مجازی) بیشتر در اتوبانها و ساخت باند فرودگاه ها بکار می روند، در این حالت ریختن بتن به صورت متوالی و پشت سر هم بوده و آرماتورهای مهاری به صورت اتوماتیک نصب می شوند.

در کف دال بتنی ممکن است از یک ترک ساز استفاده شود و با اره کردن نقطه بحرانی بتن در زمانی که فرایند عمل آمدن بتن در جریان می باشد یا با تعبیه یک فرم دهنده در هنگامی که بتن تازه ریخته شده و هنوز تر می باشد محل شروع درز را ایجاد کرد.

4- درزهای فاقد شاخک (مهاری) بتن

درزهای بدون آرماتورهای مهاری معمولاً فقط در کارهای کم اهمیت مانند مسیر راه های مسکونی، پاسیوها و جاده های خصوصی یا محلی یا مجتمع های مسکونی بکار برده می شوند. مباحثی زیادی در ارتباط با اینکه کلیه درزها می بایست مهار شوند مطرح شده است به استثنای امور کم اهمیت، هر چند که در عمل تمایل به استفاده از ساده ترین و ارزانترین روش ایجاد درز بر اساس امکانات موجود می باشد.